Τα σημαντικότερα γεγονότα της 1ης Μαΐου
305: Ο Διοκλητιανός και ο Μαξιμιανός παραιτούνται από Ρωμαίοι Αυτοκράτορες.
431: Οι Λακεδαιμόνιοι εισβάλουν στην Αττική, σημαίνοντας την έναρξη του Πελοποννησιακού Πολέμου.
1786: Πρεμιέρα της όπερας του Μότσαρτ Οι γάμοι του Φίγκαρο στη Βιέννη. Ένας ύμνος στον έρωτα και ταυτόχρονα μια καυστική κοινωνική σάτιρα είναι το αριστούργημα του Μότσαρτ. «Γάμοι του Φίγκαρο» είναι η δεύτερη όπερα που συνέθεσε ο Μότσαρτ αφότου εγκαταστάθηκε στη Βιέννη, την πρωτεύουσα της αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας.
1886: Πραγματοποιείται γενικά απεργία στο Σικάγο των Ηνωμένων Πολιτειών με αίτημα την επιβολή του οκταώρου στο ωράριο εργασίας. Από τότε η πρώτη του Μάη θεωρείται μέρα ορόσημο για τους αγώνες των εργατών, αποκαλείται σαν Εργατική Πρωτομαγιά και γιορτάζεται σε όλο τον Κόσμο όπως και στην Πατρίδα μας.
1893: Στη Διεθνή Έκθεση του Σικάγο, ο Γκρόβερ Κλήβελαντ, ο 24ος πρόεδρος των ΗΠΑ, φωταγώγησε τη πόλη του Σικάγου με λάμπες που λειτουργούσαν με εναλλασσόμενο ρεύμα.
1924: Αιματηρά επεισόδια μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας σημειώνονται στη μεγάλη συγκέντρωση που διοργανώνει το ΚΚΕ στην πλατεία Θεάτρου, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ένα άτομο και να τραυματιστούν 17. Ο βουλευτής των Φιλελευθέρων Κώστας Ζαβιτσιάνος κάνει λόγο για «ερυθρό κίνδυνο».
1930: Ο πλανήτης Πλούτωνας παίρνει επισήμως την ονομασία του.
1931: Εγκαινιάζεται το Empire State Building στη Νέα Υόρκη. Πρόκειται για Το Κτήριο της Αυτοκρατορικής Πολιτείας, δηλαδή της Νέας Υόρκης. Είναι ένας από τους υψηλότερους και ιστορικότερους ουρανοξύστες στον κόσμο. Βρίσκεται στην πόλη της Νέας Υόρκης και έχει 102 ορόφους. Υπήρξε ο υψηλότερος ουρανοξύστης στη Γη για 41 χρόνια, από την ολοκλήρωσή του το 1931 ως το χτίσιμο του Βόρειου Πύργου του Παγκόσμιου Εμπορικού Κέντρου το 1972. Μετά την καταστροφή των πύργων του Κέντρου αυτού από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, το Εμπάιαρ Στέιτ ξανάγινε και παραμένει ως σήμερα το υψηλότερο κτήριο σε ολόκληρη τη Νέα Υόρκη. Ο αρχιτεκτονικός ρυθμός του είναι Αρ Ντεκό.
1939: Ο Μπάτμαν κάνει το ντεμπούτο του, στο τεύχος 27 του περιοδικού Detective Comics.
1941: Πρεμιέρα της ταινίας του Όρσον Ουέλς Πολίτης Κέιν στη Νέα Υόρκη. Η ταινία «Πολίτης Κέιν», στην οποία πρωταγωνιστεί και σκηνοθετεί ο Όρσον Ουέλς, κάνει πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη. Ακόμα και σήμερα θεωρείται από πολλούς η κορυφαία ταινία της 7ης τέχνης.
1944: Τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής εκτελούν 200 Έλληνες στο σκοπευτήριο της Καισαριανής. Τη ματωμένη πρωτομαγιά, όπως έχει μείνει γνωστή
η 1 Μαΐου 1944, οι Γερμανοί ανέβαζαν καθημερινά καμιόνια με πατριώτες, για να τους εκτελέσουν στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Τα στενά της Καισαριανής, βάφονταν με αίμα. Η μανία του κατακτητή ήταν τόσο μεγάλη που ποτέ του δεν έδειχνε έλεος, ακόμα και όταν επρόκειτο για ανυπεράσπιστο κόσμο. Οι αγώνες εναντίον των κατακτητών συνεχίζονταν. Το αίμα που χυνόταν από τις εκτελέσεις στην Καισαριανή αποτελούσε πηγή ηρωισμού και κάλεσμα συμμετοχής στον αγώνα για την Εθνική Αντίσταση. Και ο καιρός περνούσε…Η μία εκτέλεση ακολουθούσε την άλλη.
1946: Αποφασίζεται η επιστροφή των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα στη Διάσκεψη των Παρισίων. Η δήλωση έγινε στις 27 Ιουνίου 1946 από τον Υπουργό Εξωτερικών Βιατσεσλάβ Σκριάμπιν, γνωστότερο ως Μολότωφ, με μοναδικό όρο την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών. Έτσι, προτού καν συνέλθει η Διάσκεψη Ειρήνης, το θέμα των Δωδεκανήσων είχε λάβει ευνοϊκή τροπή για την Ελλάδα.
1947: Παραλαβή του ελληνικού Αρματαγωγού Αλιάκμων στην Αγγλία.
1948: Ιδρύεται το κράτος της Βόρειας Κορέας.
1950: Το ηφαιστειακό νησί Γκουάμ αναγνωρίζεται ως μη ενσωματωμένη περιοχή των ΗΠΑ.
1956: Το εμβόλιο της πολιομυελίτιδας του Τζόνας Σολκ για πρώτη φορά διαθέσιμο στο κοινό.
1976: O αγωνιστής κατά της χούντας των συνταγματαρχών και βουλευτής της Ένωσης Κέντρου Αλέξανδρος Παναγούλης βρίσκει το θάνατο σε τροχαίο δυστύχημα στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης, επιστρέφοντας στο σπίτι του. Ο Αλέξανδρος Παναγούλης, γεννήθηκε στις 2 Ιουλίου 1939 και υπήρξε πολιτικός και ποιητής. Δραστηριοποιήθηκε στον αγώνα κατά της Δικτατορίας της Χούντας των Συνταγματαρχών (1967-1974). Παγκόσμια γνωστός, ιδιαίτερα για την ηρωική του πράξη, την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλου στις 13 Αυγούστου 1968, αλλά και για την αντοχή του στα βασανιστήρια που ακολούθησαν. Στην μεταπολίτευση εκλέχθηκε βουλευτής με την Ένωση Κέντρου (Ε.Κ.). Την μοιραία Πρωτομαγιά του 1976, στον αριθμό 271 της λεωφόρου Βουλιαγμένης αφήνει την τελευταία του πνοή στο αυτοκίνητο, το οποίο συνεθλίβη από ένα Πεζό με πλαστές ξένες πινακίδες.
Στο site gazzetta.gr δαιβάζουμε: Το ανατριχιαστικό πρωτοσέλιδο – ντοκουμέντο για Παναγούλη! Η Πρωτομαγιά του 1976 βάφτηκε στο αίμα, όταν έφυγε από την ζωή ο αγωνιστής και με έντονη αντιδικτατορική δράση Αλέξανδρος Παναγούλης σε ηλικία μόλις 37 ετών. Το περιβόητο – και κατά πολλούς «στημένο» – τροχαίο δυστύχημα έγινε στην λεωφόρο Βουλιαγμένης, λίγες μέρες πριν την αποκάλυψη των φακέλων σχετικά με τα όργανα ασφαλείας της Χούντας. Το gazzetta PLUS φέρνει σήμερα στο φως εκείνο το ανατριχιαστικό πρωτοσέλιδο – ντοκουμέντο των Νέων, την Δευτέρα 3 Μαϊου 1976.
1983: Ο Μίκης Θεοδωράκης τιμάται με το βραβείο Λένιν για την ειρήνη.
1994: Ο άσος της Φόρμουλα 1 Άιρτον Σένα σκοτώνεται σε ατύχημα στο Γκραν Πρι της Ίμολα. Την πρωτομαγιά του
1994: Ο 34χρονος άσος της φόρμουλα 1, Αϊρτον Σένα, έμπαινε στη στροφή Ταμπουρέλο στην πίστα της Ιμολα με 217 χλμ. την ώρα και η Williams που οδηγούσε δεν έστριψε ποτέ. Τριακόσια εκατομμύρια τηλεθεατές από όλο τον κόσμο πένθησαν τον πιο βιρτουόζο πιλότο της ασφάλτου όλων των εποχών. Την ημέρα της κηδείας του στο Σάο Πάολο, 1 εκατομμύριο Βραζιλιάνοι είχαν κατακλύσει την περιοχή. Σε μια εποχή που η Βραζιλία ασφυκτιούσε από τη φτώχεια, τα προβλήματα παιδείας και περίθαλψης, ο «καλλιτέχνης» της ασφάλτου έδινε χαρά και ελπίδα στη χώρα της σάμπας. Και ο ίδιος έκανε αθόρυβα μεγάλο φιλανθρωπικό έργο. Σε κάθε του αγώνα ανέμιζε με περηφάνια τα χρώματα της πατρίδας του.
2004: Η Κύπρος μαζί με τις Εσθονία, Λεττονία, Λιθουανία, Μάλτα, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία και Τσεχία εντάσσονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Γεννήσεις
1218 – Ροδόλφος Α’ της Γερμανίας, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
1582 – Μάρκο ντα Γκαλιάνο, Ιταλός συνθέτης του πρώϊμου Μπαρόκ
1852 – Καλάμιτυ Τζέϊν Αμερικανίδα, θρυλική ιχνηλάτισσα της “Άγριας Δύσης”
1857 – Τέο Βαν Γκόγκ, Ολλανδός έμπορος τέχνης, αδελφός του ζωγράφου Βίνσεντ βαν Γκογκ
1916 – Γκλεν Φορντ, Αμερικανός ηθοποιός
1917 – Ντανιέλ Νταρριέ, Γαλλίδα τραγουδίστρια και ηθοποιός
1909 – Γιάννης Ρίτσος, Έλληνας ποιητής
1939 – Τζούντι Κόλινς, Αμερικανίδα τραγουδίστρια
1960 – Σταμάτης Γαρδέλης,Έλληνας ηθοποιός
1966 – Όλαφ Τον, Γερμανός διεθνής (1984-1998) ποδοσφαιριστής
1968 – Όλιβερ Μπίρχοφφ, Γερμανός διεθνής (1996-2002) ποδοσφαιριστής
1975 – Αλεξέϊ Σμέρτιν, Ρώσος διεθνής (1998-2006) ποδοσφαιριστής
1977 – Στάθης Δρογώσης, Έλληνας τραγουδιστής και τραγουδοποιός
1981 – Αλιακσάνταρ-Αλεξάντερ Χλεμπ, Λευκορώσος διεθνής (2001-…) ποδοσφαιριστής
1218 – Ροδόλφος Α’ της Γερμανίας, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
1582 – Μάρκο ντα Γκαλιάνο, Ιταλός συνθέτης του πρώϊμου Μπαρόκ
1852 – Καλάμιτυ Τζέϊν Αμερικανίδα, θρυλική ιχνηλάτισσα της “Άγριας Δύσης”
1857 – Τέο Βαν Γκόγκ, Ολλανδός έμπορος τέχνης, αδελφός του ζωγράφου Βίνσεντ βαν Γκογκ
1916 – Γκλεν Φορντ, Αμερικανός ηθοποιός
1917 – Ντανιέλ Νταρριέ, Γαλλίδα τραγουδίστρια και ηθοποιός
1909 – Γιάννης Ρίτσος, Έλληνας ποιητής
1939 – Τζούντι Κόλινς, Αμερικανίδα τραγουδίστρια
1960 – Σταμάτης Γαρδέλης,Έλληνας ηθοποιός
1966 – Όλαφ Τον, Γερμανός διεθνής (1984-1998) ποδοσφαιριστής
1968 – Όλιβερ Μπίρχοφφ, Γερμανός διεθνής (1996-2002) ποδοσφαιριστής
1975 – Αλεξέϊ Σμέρτιν, Ρώσος διεθνής (1998-2006) ποδοσφαιριστής
1977 – Στάθης Δρογώσης, Έλληνας τραγουδιστής και τραγουδοποιός
1981 – Αλιακσάνταρ-Αλεξάντερ Χλεμπ, Λευκορώσος διεθνής (2001-…) ποδοσφαιριστής
Θάνατοι
408 – Αρκάδιος, Βυζαντινός αυτοκράτορας
1308 – Αλβέρτος Α’, βασιλιάς της Γερμανίας
1873 – Ντέιβιντ Λίβινγκστοουν, Σκοτσέζος ιεραπόστολος και γιατρός
1904 – Αντονίν Ντβόρζακ, Τσέχος μουσικοσυνθέτης
1945 – Γιόζεφ Γκέμπελς, Γερμανός υπουργός των Ναζί
1976 – Αλέξανδρος Παναγούλης, Έλληνας ποιητής και πολιτικός αγωνιστής
1978 – Αράμ Χατσατουριάν, Αρμένιος μουσικοσυνθέτης
408 – Αρκάδιος, Βυζαντινός αυτοκράτορας
1308 – Αλβέρτος Α’, βασιλιάς της Γερμανίας
1873 – Ντέιβιντ Λίβινγκστοουν, Σκοτσέζος ιεραπόστολος και γιατρός
1904 – Αντονίν Ντβόρζακ, Τσέχος μουσικοσυνθέτης
1945 – Γιόζεφ Γκέμπελς, Γερμανός υπουργός των Ναζί
1976 – Αλέξανδρος Παναγούλης, Έλληνας ποιητής και πολιτικός αγωνιστής
1978 – Αράμ Χατσατουριάν, Αρμένιος μουσικοσυνθέτης
Ποια είναι η ιστορία της Πρωτομαγιάς – Πώς άρχισε ο εορτασμός της
Η Πρωτομαγιά γιορτάζεται ως η μέρα των εργατών και καθιερώθηκε από την εξέγερση των εργατών του Σικάγου. Συγκεκριμένα τον Μάιο του του 1886 τα εργατικά συνδικάτα διεκδίκησαν ωράριο εργασίας οκτώ ωρών καθώς και καλύτερες συνθήκες δουλειάς.
Εκτός από το αγωνιστικό της νόημα η Πρωτομαγιά εορτάζεται και σαν μέρα των λουλουδιών και της άνοιξης. Άλλωστε, γι’ αυτό υπάρχουν και οι ανθοκομικές εκθέσεις ώστε ο κόσμος να αγοράσει λουλούδια για να «πιάσει το Μάη», όπως λέγεται τα τελευταία χρόνια.
Πώς άρχισε η εξέγερση
Οι αιματοβαμμένες εξεγέρσεις των εργατών στις αρχές του Μάη του 1886, έγιναν ύστερα από επιτυχημένες διεκδικήσεις των εργατών στον Καναδά το 1872.
Δύο χρόνια νωρίτερα, το 1884, στο συνέδριο της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Εργασίας αποφασίστηκε να γίνουν την Πρωτομαγιά απεργιακές κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις στο Σικάγο, που ήταν τότε το μεγαλύτερο βιομηχανικό κέντρο των ΗΠΑ. Βασικό αίτημα των τότε κινητοποιήσεων ήταν να μειωθούν οι ώρες εργασίας και το σύνθημα που επικρατούσε ήταν «Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες ύπνο».
Έτσι, εκείνη την ημέρα του 1886, περισσότεροι από 400.000 πολίτες πήραν μέρος στις απεργίες που γίνονταν σε όλη τη χώρα και περίπου 80.000 κόσμου κατέκλυσαν τους δρόμους του Σικάγου. Το αποτέλεσμα; Οι εργάτες μαζί με τις συζύγους τους και τα παιδιά τους διαδήλωσαν αρχικά ειρηνικά στο χώρο της συγκέντρωσης στην πλατεία Haymarket.
Στη γύρω περιοχή όμως ήταν παραταγμένες αστυνομικές δυνάμεις που ήταν οπλισμένες και περίμεναν πότε θα τους δοθεί το σύνθημα για να δράσουν. Έτσι, ενώ το πλήθος παρακολουθούσε τις ομιλίες που ήταν σε εξέλιξη, ο επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης διέταξε τη διάλυση της συγκέντρωσης.
Μια βόμβα έσκασε κοντά στους αστυνομικούς, οι οποίοι, με τη σειρά τους, άρχισαν να πυροβολούν και να χτυπούν τους συγκεντρωμένους χωρίς καμία διάκριση. Μέχρι και σήμερα ο αριθμός των νεκρών παραμένει αδιευκρίνιστος ενώ τα επίσημα στοιχεία αναφέρουν οκτώ νεκρούς αστυνομικούς και τέσσερις διαδηλωτές.
Οκτώ συλληφθέντες διαδηλωτές δικάστηκαν, τέσσερις εξ αυτών καταδικάστηκαν σε θάνατο και άλλος ένας αφαίρεσε τη ζωή του στη φυλακή. Το αποτέλεσμα ήταν η διεθνής προβολή αυτής της δίκης να δημιουργήσει τα θεμέλια της Εργατικής Πρωτομαγιάς ως Εργατικής Γιορτής.
Από πότε γιορτάζεται στην Ελλάδα
Το 1982 διοργανώθηκε η πρώτη συγκέντρωση για την πρωτομαγιά στη χώρα μας από τον σοσιαλιστικό σύλλογο του Καλλέργη. Ένα χρόνο αργότερα, 2.000 κόσμου βγήκαν στους δρόμους και διαδήλωσαν με κύριο αίτημά τους το οκτάωρο, την καθιέρωση της Κυριακής ως αργία και να δίνεται κρατική ασφάλιση στα θύματα των εργατικών ατυχημάτων.
Το 1894 πραγματοποιήθηκε μία πολύ μεγάλη συγκέντρωση με τα ίδια αιτήματα. Απολογισμός; Δέκα συλλήψεις και τον Αύγουστο συνελήφθη ο Σταύρος Καλλέργης.
Έπειτα από πολλά χρόνια και συγκεκριμένα το 1936 διαδήλωσαν οι καπνεργάτες στη Θεσσαλονίκη. Τα γεγονότα είχαν αρχίσει όμως από το Φεβρουάριο. Είχε γίνει κατάληψη ενός εργοστασίου μετά την απόρριψη των αιτημάτων των εργατών και συνεχίστηκε με συμπαράσταση καπνεργατών από άλλα εργοστάσια. Για να τους αποτρέψει το κράτος, χρησιμοποίησε στρατό και αστυνομία. Δεν υπήρξε καμία κεντρική συγκέντρωση αλλά γίνονταν μικρές συγκεντρώσεις με ομιλητές σε διάφορα σημεία της πόλης.
Έτσι, σε μια συγκέντρωση στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου, χωροφύλακες πυροβόλησαν και σκότωσαν επτά με οκτώ εργάτες. Είναι και το σημείο που στήθηκε το μνημείο του καπνεργάτη. Με πυροβολισμούς προσπάθησαν να διαλύσουν και τις άλλες συγκεντρώσεις με αποτέλεσμα ο απολογισμός να είναι δώδεκα νεκροί και τριακόσιοι τραυματίες. Από αυτές τις δολοφονίες εμπνεύστηκε ο Γ. Ρίτσος για τον «Επιτάφιο».
Το 1944, όπως αναφέρεται στην ιστορία, ο κατοχικός στρατός των Γερμανών εκτέλεσε 200 έλληνες κομμουνιστές που αγωνίζονταν στο σκοπευτήριο της Καισαριανής. Ένας από αυτούς ήταν ο Νίκος Μαριακάκης, ο οποίος είχε αφήσει ένα σημείωμα, στο οποίο έγραφε: «Καλύτερα να πεθαίνει κανείς στον αγώνα για τη λευτεριά, παρά να ζει σκλάβος».
Οι θάνατοι
Το 1976 πέθανε ο Αλέκος Παναγούλης σε τροχαίο. Ήταν 1η Μαΐου. Ο Αλέκος Παναγούλης έμεινε στην ιστορία σαν σύμβολο της αντίστασης κατά της χούντας για την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Γιώργου Παπαδόπουλου όταν τοποθέτησε εκρηκτικό μηχανισμό, τον Αύγουστο του 1968.
Συνελήφθη άμεσα και τελείωσε την απολογία του με τη φράση «δεν υπάρχει, κύριοι στρατοδίκαι, ωραιότερο κύκνειο άσμα για κάθε αγωνιστή, από τον επιθανάτιο ρόγχο μπροστά στα πολυβόλα του εκτελεστικού αποσπάσματος της τυραννίας».
Η παγκόσμια κατακραυγή της δίκης απέτρεψε την εκτέλεσή του όμως βασανίστηκε μέχρι την απελευθέρωσή του τον καιρό που παρέμεινε στη φυλακή.
Η συγκυρία του θανάτου του πάντως θεωρήθηκε ύποπτη καθώς λίγο καιρό πριν το τροχαίο εκείνος έφερε στη δημοσιότητα μυστικά αρχεία της ΕΣΑ.
Κάποια χρόνια νωρίτερα, όμως όχι 1η Μαΐου αλλά 22 του μηνός, δολοφονήθηκε και ο βουλευτής της ΕΔΑ, Γρηγόρης Λαμπράκης. Μιλούσε σε συγκέντρωση των «Φίλων της Ειρήνης» για την παγκόσμια ύφεση όταν του επιτέθηκαν άγνωστοι με ρόπαλα και έξω από την αίθουσα χτυπήθηκε από τρίκυκλο και τελικά άφησε την τελευταία του πνοή πέντε μέρες μετά το ατύχημα. Ο Γρ. Λαμπράκης συμμετείχε σε ειρηνικές πορείες τον Απρίλιο του 1963 στην Αθήνα και υπήρξε από τα κεντρικά πρόσωπα στην εκδήλωση για την πρωτομαγιά στο γήπεδο του Παναθηναϊκού.
Έτσι, λοιπόν άρχισε να καθιερώνεται η πρωτομαγιά και οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο.
