Γράφει ο συγγραφέας Γιώργος Κασκαρέλης
Επειδή ορισμένοι αδαείς ή ημιμαθείς εξακολουθούν νε επιμένουν ότι το όνομα της δεύτερης πόλης της Κορινθίας «Κιάτο» προέκυψε από τους Αρβανίτες «πάμε κάτω, Κιάτου, Κιάτο», οφείλουμε να τους πληροφορήσουμε ότι η εκδοχή αυτή έχει πλήρως καταρριφθεί και υπάρχει κρατούσα πλέον άποψη που στηρίζεται σε γραπτό τεκμήριο.
Σε παραχωρητήριο έγγραφο των Τούρκων, που το είχε από τους προγόνους του ο Γεώργιος Προυσαλόγλου από το Κάτω Διμηνιό, με ημερομηνία 29 του μήνα Σαπανιού, δηλαδή με το δικό μας ημερολόγιο το 1816, αναγράφεται:
«Ο Αβγή Κιαμίλμπεϊ παρεχώρησε αντί 12.000 γροσίων εις τον Αργείον Θεοδωράκην Χρήστου Βλασιόπουλον όσους τόπους πολλούς ή ολίγους γεωργησίμους και μη εξουσιάζει εις το τσιφλίκι Διμηνιό, κείμενον εις την πεδιάδα Βόχαν, εις το Ιμάρι μας, εις τον υπό την εξουσία μας, με Βασιλικόν Μπεράτι, Καζάν της Κορίνθου, οι οποίοι τόποι περιορίζονται προς το έν μέρος από τα σύνορα του Λαλιωτίου, προς το άλλο από τους βράχους του Μελισσίου, προς το τρίτον από το περιάλιον, προς το τέταρτον από το εντός των σχίνων δένδρον (ζακούμ, αγριοχαρουπιά) εις τας γαίας του Κιάτου έως την μεγάλην οδόν την φέρουσαν από τας γαίας του Ιαφέρ Αγά και του Ντερβέν Αγά Ζοδήδων εις την Καπανδρίσσαν».
Βλέπετε ότι εάν συνδυάσουμε τις με έντονα γράμματα δύο φράσεις προκύπτει ότι συνορεύει με την ιδιοκτησία του Κιάτου και με την ιδιοκτησία του Ιαφέρ Αγά και του Ντερβέν Αγά, δηλαδή ο Κιάτος ήταν ιδιοκτήτης και η φράση «πάμε Κιάτου» πρέπει να διαβασθεί «πάμε στην ιδιοκτησία του Κιάτου». Ο Κιάτος κατείχε μεγάλη έκταση από τη σημερινή πλατεία Ρώμου Φιλύρα μέχρι και τη Μεσοποταμία που εκτεινόταν νότια προς τα ημιορεινά. Επόμενα, αυτό το έγγραφο καθιστά πλέον κρατούσα την άποψη ότι ο Κιάτος ήταν ο πρώτος οικιστής της πόλης η οποία το 1816 είχε μόλις 51 κατοίκους. Σημειώνουμε ότι α) ο Αβγή Κιαμίλμπεης ήταν αδελφός του τελευταίου τούρκου διοικητή της Κορινθίας Χουσείν Κιαμίλμπεη που κατείχε και αυτός μεγάλες εκτάσεις στην Κορινθία β) ο Θεοδωράκης Βλασιόπουλος του Χρήστου από το Άργος απέκτησε μεγάλη περιουσία στο Διμηνιό και στο Κιάτο όπου και εγκαταστάθηκε, άλλαξε το επώνυμό του σε Βλάσσης και ο γιος του Κωνσταντίνος Βλάσσης του Θεοδώρου χρημάτισε Δήμαρχος Σικυώνος (Κιάτου) την περίοδο 1843 – 1845 όπως αναφέρει το ΦΕΚ17/3.6.1843.
