«Στον απόηχο της επιλογής των Διευθυντών Σχολείων Α/ βάθμιας Εκπ/σης Κορινθίας»
του Δημήτρη Στεργιούλη
Τώρα που κατάκατσε ο κουρνιαχτός από τις επιλογές των Διευθυντών των Σχολείων θα καταθέσω κι εγώ την άποψή μου γι' αυτές.
Εν πρώτοις αυτός καθ' εαυτός ο τρόπος επιλογής είναι κίβδηλος και άδικος. Και για να γίνω σαφέστερος. Δάσκαλοι που χρημάτισαν διευθυντές σχολικών μονάδων επί σειρά ετών και όντως προσέφεραν έργο αξιόλογο και αξιοζήλευτο, χωρίς η υπηρεσία , προηγουμένως , να έχει αξιολογήσει την προσφορά τους και να αποτιμήσει αυτή, τους βάζει στο ίδιο τσουβάλι με δασκάλους που ουδέποτε διηύθυναν Σχολείο, αλλά και ούτε καν αξιολογήθηκαν στο καθαρώς παιδευτικό τους έργο. Ίσως αντείπει κανείς ότι αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα μιας και η άσκηση διευθυντικών καθηκόντων μοριοδοτείται. Αυτό είναι αλήθεια, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί και φενάκη στην όλη υπόθεση. Και έρχομαι στον αντίλογο. Από πού και ως πού όλοι ανεξαίρετα οι ασκήσαντες καθήκοντα Διευθυντή Σχολείου παίρνουν τον ίδιο αριθμό μορίων για τον ίδιο χρόνο διευθυντικής θητείας; Γιατί αυτή η ενιοποίηση και ισοπέδωση; Δεν υπάρχουν διευθυντές διακεκριμένοι ; Ποια η ανταμοιβή τους; Είναι ή δεν είναι άδικο αυτό; Φαίνεται ότι οι νομοθετούντες αγνοούν ή προφασίζονται ότι αγνοούν αυτό που διαλαλεί ο Αριστοτέλης μέσα από τα Ηθικά του Νικομάχεια, ότι δηλαδή "η εξίσωση των ανισοτήτων και η ανισότης των ισοτήτων είναι άκρα αδικία". Γι' αυτό ακριβώς το λόγο το σύστημα επιλογής των διευθυντικών στελεχών της εκπαίδευσής μας το χαρακτήρισα, με γνώση λόγου, κίβδηλο.
Και θα προχωρήσω ακόμα παραπέρα. Αυτό το «ράβε ξήλωνε», κάθε τέσσερα χρόνια , στην εκπαίδευση πρέπει κάποτε να σταματήσει. Είναι φαινόμενο ανεπίτρεπτο και εν πολλοίς εγγίζει τα όρια της φαιδρότητας. Και για να μη νομίσει κανείς ότι είμαι σκληρός στους χαρακτηρισμούς και ότι , τάχα μου, υπερβάλλω προκαλώ τον οιονδήποτε να μου υποδείξει έστω και μια χώρα , «οπουδήποτε γης» που ακολουθεί παρόμοιο με το δικό μας τρόπο για να επιλέξει τα στελέχη της εκπαίδευσης και ειδικά τους διευθυντές των Σχολείων της.
Ο μόνος αδιάβλητος τρόπος, γενικά παραδεκτός και αναφισβήτητος, έστω κι αν δεν ομολογείται, είναι ένας και «γνωστός τοις πάσι». Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και οι διευθυντικές θέσεις να είναι θέσεις της εκπαιδευτικής εξέλιξης και ανέλιξης των δασκάλων.
Βέβαια τον ανωτέρω τρόπο επιλογής των στελεχών της εκπαίδευσης εν πρώτοις τον αντιμάχεται το συνδικαλιστικό μας κίνημα και ιδιαίτερα οι ινστρούχτορές του. Ο λόγος απλούστατος. Δεν θα μπορούν να «παραγοντίζουν» πλέον , ούτε να παρέχουν εκδουλεύσεις στους αφελείς ή να εξυπηρετήσουν φίλα προς αυτούς προσκείμενους εκπαιδευτικούς, «εκ των ων ουκ άνευ» προϋποθέσεις που διαμορφώνουν την αναγκαία και ικανή συνθήκη για την εξασφάλιση «της μακροημέρευσής των επί των συνδικαλιστικών θώκων».
Ο από το 1986 τρόπος επιλογής των στελεχών της εκπαίδευσης , με ελαφρές κατά καιρούς παραλλαγές, επικροτείται και από ευάριθμη μερίδα εκπαιδευτικών, που θέλουν το διευθυντή απλό διεκπαιρεωτή της υπηρεσιακής αλληλογραφίας και σε αρκετές περιπτώσεις και ενεργούμενό τους. Τίποτε περισσότερο. ¨Όπως και να το κάνουμε η εποπτεία και ο έλεγχος είναι εχθροί της αβελτηρίας , της ραστώνης και του ωχαδερφισμού .
Πέραν των ανωτέρω και οι κομματικοί σχηματισμοί εξυπηρετούνται από τον ισχύοντα νόμο που διέπει τις επιλογές των στελεχών της εκπαίδευσης. Ο λόγος προφανέστατος. Προώθηση στα υψηλά, κυρίως , κλιμάκια της εκπαίδευσης κομματικών τους εγκαθέτων. Το αν μερικοί από αυτούς διακρίνονται για διοικητική ανεπάρκεια και για περιορισμένο διανοητικό βεληνεκές είναι κάτι που έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Ούτε καν μετράει. Άλλωστε όλοι ξέρουμε ότι τα κούτσουρα επιπλέουν.
Ούτως εχόντων των πραγμάτων κανείς δεν πρέπει να παραξενεύεται με όσα συνέβαιναν, συμβαίνουν και εξακολουθητικά θα συμβαίνουν στα εκπαιδευτικά μας πράγματα. Μόνον αν αφυπνισθεί ο όλος "εκπαιδευτικός κόσμος" υπάρχει περίπτωση να πάει μπροστά ο τόπος μας . Λέω ο τόπος μας ,γιατί πιστεύω ακράδαντα ότι η Ελλάδα βρίσκεται στα χέρια των δασκάλων. Σβήνει μαζί μ' αυτούς μαζί μ' αυτούς ξαναγεννιέται.
Όσον αφορά , τώρα , στην περίπτωση του Αντώνη του Γιάνναρου θα αρχίσω με λόγο παρενθετικό.
Το Γιάνναρο τον γνώρισα στα μέσα της δεκαετίας του ΄80 . Οπωσδήποτε ανήκουμε σε διαφορετικές σχολές σκέψεις. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι ορθώνεται στις διαπροσωπικές μας σχέσεις τείχος διαχωριστικό και ανυπέρβλητο . Ίσια-ίσια η διαφορετικότητα στη σκέψη προάγει το διάλογο και αντικειμενικοποιεί τις εκτιμήσεις και αξιολογήσεις προσώπων και πραγμάτων .Τον γνωρίζω πολύ καλά το Γιάνναρο, γι’ αυτό και αποτολμώ να σκιαγραφήσω, έστω και αδρομερώς, το εκπαιδευτικό του προφίλ.
Πρώτα-πρώτα ο Γιάνναρος έχει ένα μεγάλο προτέρημα : είναι φιλότιμος , υπομονετικός και επίμονος πέραν του δέοντος Το παιδαγωγικό του οπλοστάσιο ικανοποιητικό και χρησιμοποιήσιμο εκ μέρους του στη διδακτική του λειτουργία με ό,τι αγαθό συνεπάγεται αυτό για τους μαθητές του. Αγαπάει το παιδιά με όλη τη δύναμη της ψυχής του και νοιάζεται γι' αυτά. Παρακολουθεί τα σύγχρονα παιδαγωγικά ρεύματα και προβληματίζεται πάνω σ' αυτά. Κατέχει σε ικανοποιητικό επίπεδο τη σχολική νομοθεσία, παρακολουθεί τις όποιες τροποποιήσεις της και τον εμπλουτισμό της και αναμφίβολα διαθέτει διοικητικές ικανότητες που δεν είναι προϊόν εν επαρκεία την σήμερον. Είναι επικοινωνιακός τύπος , καλός συζητητής και γνωρίζει πάρα πολύ καλά τους όρους και τους κανόνες που διέπουν, που πρέπει να διέπουν, τον "ορθό λόγο".
Ως Διευθυντής Σχολείου ο Αντώνης Γιάνναρος διαθέτει μια εμπειρία 25 χρόνων. Μια εμπειρία γόνιμη και δημιουργική . Δε νομίζω να υπάρχει κάποιος που μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν ήταν πετυχημένος διευθυντής ο Αντώνης.
Και εδώ ακριβώς εντοπίζεται το πρωτόγνωρο και πρωτόφαντο. Ένας πετυχημένος, κατά γενική ομολογία, Διευθυντής Σχολείου να "μετριέται, να ζυγίζεται και να κρίνεται ελλειποβαρής " συγκρινόμενος με συναδέλφους του, νεότατους στην υπηρεσία, που αρκετοί εξ αυτών αμφιβάλλω αν διηύθυναν έστω και ολιγοθέσιο Σχολείο στη μέχρι τούδε καριέρα τους.
Θα μου πείτε τώρα. Καλά ο Γιάνναρος δεν έχει ελαττώματα; Όλο προτερήματα είναι αυτός άνθρωπος; Και βέβαια έχει. Και μάλιστα ευάριθμα. Το παράδοξο θα ήταν όταν δεν είχε, γιατί ο άνευ ελαττωμάτων άνθρωπος είναι ανύπαρκτος. Το να αρχίσω να καταγράφω τα ελαττώματα του Γιάνναρου το κρίνω αδόκιμο και άηθες.. Και για να κλείσω τον παρενθετικό μου λόγο , στο φίλο μου τον Αντώνη, του θυμίζω τον στίχο του Παλαμά σε παράφραση « Κανείς το μπόι του να δει δεν θα μπορέσει , αν καταγής δεν πέσει»
Κατά τις πρόσφατες κρίσεις το Συμβούλιο Επιλογής Διευθυντών Σχολείων Α/βάθμιας Εκπ/σης της Περιφερειακής Ενότητας Κορινθίας, κατά την προσωπική μου άποψη, έχει διαπράξει κι ένα επί πλέον «ατόπημα». (Αν ο χαρακτηρισμός «ατόπημα» ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα μπορεί να το διαπιστώσει κανείς αν διαβάσει τα όσα κατωτέρω καταγράφω).
Στην διαδικασία της επιλογής έλαβαν μέρος από την περιφέρεια του 2ου Γραφείου Α/βάθμιας Εκπ/σης Κορινθίας δύο (2) εν ενεργεία Σχολικοί Σύμβουλοι, ένας (1)Προϊστάμενος Γραφείου Εκπ/σης, ένας (1) δάσκαλος κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου. Τους καταγράφω:
1.Παναγιώτης Σαλωνίτης
2.Ντρίμερης Δημήτριος
3.Αθανασίου Δημήτριος
4.Χαρβούρος Ευάγγελος. Αν υπάρχoυν και κάποιοι άλλοι που δεν τους καταγράφω αυτό δεν οφείλεται σε λόγους υστεροβουλίας μου, αλλά σε άγνοια και γι’ αυτό ελπίζω να τύχω της συγγνώμης τους. Περιττό να τονίσω ότι οι ανωτέρω καταγραφόμενοι είναι και πολυπτυχιούχοι.
Και όμως κανείς από τους ανωτέρω δεν βαθμολογήθηκε στη συνέντευξη με την ύψιστη βαθμολογία, το 15. Και το σπουδαιότερο. Οι ανωτέρω άνθρωποι «έθεσαν εαυτούς εις την κρίση ανθρώπων των οποίων τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα (η διδακτική και διοικητική εμπειρία) απέχουν παρασάγγας των κριτών τους» . Αυτό δεν περιποιεί τιμή ούτε προσδίδει κύρος στο Συμβούλιο . Για φανταστείτε, φίλοι μου, τους δεκανείς να κρίνουν τους στρατηγούς και να αποφαίνονται ότι είναι υποδεέστεροι των στρατιωτών στην τέχνη του πολέμου.
Κι όμως αυτά θα συμβαίνουν στο διηνεκές αν ο Διευθυντής του Σχολείου δεν γίνει εξελικτικός της Ιεραρχίας βαθμός .Επομένως όσο διαιωνίζεται το ίδιο καθεστώς επιλογής των στελεχών της εκπαίδευσης έχουν να δουν ακόμη πολλά τα μάτια μας.
Τώρα που κατάκατσε ο κουρνιαχτός από τις επιλογές των Διευθυντών των Σχολείων θα καταθέσω κι εγώ την άποψή μου γι' αυτές.
Εν πρώτοις αυτός καθ' εαυτός ο τρόπος επιλογής είναι κίβδηλος και άδικος. Και για να γίνω σαφέστερος. Δάσκαλοι που χρημάτισαν διευθυντές σχολικών μονάδων επί σειρά ετών και όντως προσέφεραν έργο αξιόλογο και αξιοζήλευτο, χωρίς η υπηρεσία , προηγουμένως , να έχει αξιολογήσει την προσφορά τους και να αποτιμήσει αυτή, τους βάζει στο ίδιο τσουβάλι με δασκάλους που ουδέποτε διηύθυναν Σχολείο, αλλά και ούτε καν αξιολογήθηκαν στο καθαρώς παιδευτικό τους έργο. Ίσως αντείπει κανείς ότι αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα μιας και η άσκηση διευθυντικών καθηκόντων μοριοδοτείται. Αυτό είναι αλήθεια, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί και φενάκη στην όλη υπόθεση. Και έρχομαι στον αντίλογο. Από πού και ως πού όλοι ανεξαίρετα οι ασκήσαντες καθήκοντα Διευθυντή Σχολείου παίρνουν τον ίδιο αριθμό μορίων για τον ίδιο χρόνο διευθυντικής θητείας; Γιατί αυτή η ενιοποίηση και ισοπέδωση; Δεν υπάρχουν διευθυντές διακεκριμένοι ; Ποια η ανταμοιβή τους; Είναι ή δεν είναι άδικο αυτό; Φαίνεται ότι οι νομοθετούντες αγνοούν ή προφασίζονται ότι αγνοούν αυτό που διαλαλεί ο Αριστοτέλης μέσα από τα Ηθικά του Νικομάχεια, ότι δηλαδή "η εξίσωση των ανισοτήτων και η ανισότης των ισοτήτων είναι άκρα αδικία". Γι' αυτό ακριβώς το λόγο το σύστημα επιλογής των διευθυντικών στελεχών της εκπαίδευσής μας το χαρακτήρισα, με γνώση λόγου, κίβδηλο.
Και θα προχωρήσω ακόμα παραπέρα. Αυτό το «ράβε ξήλωνε», κάθε τέσσερα χρόνια , στην εκπαίδευση πρέπει κάποτε να σταματήσει. Είναι φαινόμενο ανεπίτρεπτο και εν πολλοίς εγγίζει τα όρια της φαιδρότητας. Και για να μη νομίσει κανείς ότι είμαι σκληρός στους χαρακτηρισμούς και ότι , τάχα μου, υπερβάλλω προκαλώ τον οιονδήποτε να μου υποδείξει έστω και μια χώρα , «οπουδήποτε γης» που ακολουθεί παρόμοιο με το δικό μας τρόπο για να επιλέξει τα στελέχη της εκπαίδευσης και ειδικά τους διευθυντές των Σχολείων της.
Ο μόνος αδιάβλητος τρόπος, γενικά παραδεκτός και αναφισβήτητος, έστω κι αν δεν ομολογείται, είναι ένας και «γνωστός τοις πάσι». Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και οι διευθυντικές θέσεις να είναι θέσεις της εκπαιδευτικής εξέλιξης και ανέλιξης των δασκάλων.
Βέβαια τον ανωτέρω τρόπο επιλογής των στελεχών της εκπαίδευσης εν πρώτοις τον αντιμάχεται το συνδικαλιστικό μας κίνημα και ιδιαίτερα οι ινστρούχτορές του. Ο λόγος απλούστατος. Δεν θα μπορούν να «παραγοντίζουν» πλέον , ούτε να παρέχουν εκδουλεύσεις στους αφελείς ή να εξυπηρετήσουν φίλα προς αυτούς προσκείμενους εκπαιδευτικούς, «εκ των ων ουκ άνευ» προϋποθέσεις που διαμορφώνουν την αναγκαία και ικανή συνθήκη για την εξασφάλιση «της μακροημέρευσής των επί των συνδικαλιστικών θώκων».
Ο από το 1986 τρόπος επιλογής των στελεχών της εκπαίδευσης , με ελαφρές κατά καιρούς παραλλαγές, επικροτείται και από ευάριθμη μερίδα εκπαιδευτικών, που θέλουν το διευθυντή απλό διεκπαιρεωτή της υπηρεσιακής αλληλογραφίας και σε αρκετές περιπτώσεις και ενεργούμενό τους. Τίποτε περισσότερο. ¨Όπως και να το κάνουμε η εποπτεία και ο έλεγχος είναι εχθροί της αβελτηρίας , της ραστώνης και του ωχαδερφισμού .
Πέραν των ανωτέρω και οι κομματικοί σχηματισμοί εξυπηρετούνται από τον ισχύοντα νόμο που διέπει τις επιλογές των στελεχών της εκπαίδευσης. Ο λόγος προφανέστατος. Προώθηση στα υψηλά, κυρίως , κλιμάκια της εκπαίδευσης κομματικών τους εγκαθέτων. Το αν μερικοί από αυτούς διακρίνονται για διοικητική ανεπάρκεια και για περιορισμένο διανοητικό βεληνεκές είναι κάτι που έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Ούτε καν μετράει. Άλλωστε όλοι ξέρουμε ότι τα κούτσουρα επιπλέουν.
Ούτως εχόντων των πραγμάτων κανείς δεν πρέπει να παραξενεύεται με όσα συνέβαιναν, συμβαίνουν και εξακολουθητικά θα συμβαίνουν στα εκπαιδευτικά μας πράγματα. Μόνον αν αφυπνισθεί ο όλος "εκπαιδευτικός κόσμος" υπάρχει περίπτωση να πάει μπροστά ο τόπος μας . Λέω ο τόπος μας ,γιατί πιστεύω ακράδαντα ότι η Ελλάδα βρίσκεται στα χέρια των δασκάλων. Σβήνει μαζί μ' αυτούς μαζί μ' αυτούς ξαναγεννιέται.
Όσον αφορά , τώρα , στην περίπτωση του Αντώνη του Γιάνναρου θα αρχίσω με λόγο παρενθετικό.
Το Γιάνναρο τον γνώρισα στα μέσα της δεκαετίας του ΄80 . Οπωσδήποτε ανήκουμε σε διαφορετικές σχολές σκέψεις. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι ορθώνεται στις διαπροσωπικές μας σχέσεις τείχος διαχωριστικό και ανυπέρβλητο . Ίσια-ίσια η διαφορετικότητα στη σκέψη προάγει το διάλογο και αντικειμενικοποιεί τις εκτιμήσεις και αξιολογήσεις προσώπων και πραγμάτων .Τον γνωρίζω πολύ καλά το Γιάνναρο, γι’ αυτό και αποτολμώ να σκιαγραφήσω, έστω και αδρομερώς, το εκπαιδευτικό του προφίλ.
Πρώτα-πρώτα ο Γιάνναρος έχει ένα μεγάλο προτέρημα : είναι φιλότιμος , υπομονετικός και επίμονος πέραν του δέοντος Το παιδαγωγικό του οπλοστάσιο ικανοποιητικό και χρησιμοποιήσιμο εκ μέρους του στη διδακτική του λειτουργία με ό,τι αγαθό συνεπάγεται αυτό για τους μαθητές του. Αγαπάει το παιδιά με όλη τη δύναμη της ψυχής του και νοιάζεται γι' αυτά. Παρακολουθεί τα σύγχρονα παιδαγωγικά ρεύματα και προβληματίζεται πάνω σ' αυτά. Κατέχει σε ικανοποιητικό επίπεδο τη σχολική νομοθεσία, παρακολουθεί τις όποιες τροποποιήσεις της και τον εμπλουτισμό της και αναμφίβολα διαθέτει διοικητικές ικανότητες που δεν είναι προϊόν εν επαρκεία την σήμερον. Είναι επικοινωνιακός τύπος , καλός συζητητής και γνωρίζει πάρα πολύ καλά τους όρους και τους κανόνες που διέπουν, που πρέπει να διέπουν, τον "ορθό λόγο".
Ως Διευθυντής Σχολείου ο Αντώνης Γιάνναρος διαθέτει μια εμπειρία 25 χρόνων. Μια εμπειρία γόνιμη και δημιουργική . Δε νομίζω να υπάρχει κάποιος που μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν ήταν πετυχημένος διευθυντής ο Αντώνης.
Και εδώ ακριβώς εντοπίζεται το πρωτόγνωρο και πρωτόφαντο. Ένας πετυχημένος, κατά γενική ομολογία, Διευθυντής Σχολείου να "μετριέται, να ζυγίζεται και να κρίνεται ελλειποβαρής " συγκρινόμενος με συναδέλφους του, νεότατους στην υπηρεσία, που αρκετοί εξ αυτών αμφιβάλλω αν διηύθυναν έστω και ολιγοθέσιο Σχολείο στη μέχρι τούδε καριέρα τους.
Θα μου πείτε τώρα. Καλά ο Γιάνναρος δεν έχει ελαττώματα; Όλο προτερήματα είναι αυτός άνθρωπος; Και βέβαια έχει. Και μάλιστα ευάριθμα. Το παράδοξο θα ήταν όταν δεν είχε, γιατί ο άνευ ελαττωμάτων άνθρωπος είναι ανύπαρκτος. Το να αρχίσω να καταγράφω τα ελαττώματα του Γιάνναρου το κρίνω αδόκιμο και άηθες.. Και για να κλείσω τον παρενθετικό μου λόγο , στο φίλο μου τον Αντώνη, του θυμίζω τον στίχο του Παλαμά σε παράφραση « Κανείς το μπόι του να δει δεν θα μπορέσει , αν καταγής δεν πέσει»
Κατά τις πρόσφατες κρίσεις το Συμβούλιο Επιλογής Διευθυντών Σχολείων Α/βάθμιας Εκπ/σης της Περιφερειακής Ενότητας Κορινθίας, κατά την προσωπική μου άποψη, έχει διαπράξει κι ένα επί πλέον «ατόπημα». (Αν ο χαρακτηρισμός «ατόπημα» ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα μπορεί να το διαπιστώσει κανείς αν διαβάσει τα όσα κατωτέρω καταγράφω).
Στην διαδικασία της επιλογής έλαβαν μέρος από την περιφέρεια του 2ου Γραφείου Α/βάθμιας Εκπ/σης Κορινθίας δύο (2) εν ενεργεία Σχολικοί Σύμβουλοι, ένας (1)Προϊστάμενος Γραφείου Εκπ/σης, ένας (1) δάσκαλος κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου. Τους καταγράφω:
1.Παναγιώτης Σαλωνίτης
2.Ντρίμερης Δημήτριος
3.Αθανασίου Δημήτριος
4.Χαρβούρος Ευάγγελος. Αν υπάρχoυν και κάποιοι άλλοι που δεν τους καταγράφω αυτό δεν οφείλεται σε λόγους υστεροβουλίας μου, αλλά σε άγνοια και γι’ αυτό ελπίζω να τύχω της συγγνώμης τους. Περιττό να τονίσω ότι οι ανωτέρω καταγραφόμενοι είναι και πολυπτυχιούχοι.
Και όμως κανείς από τους ανωτέρω δεν βαθμολογήθηκε στη συνέντευξη με την ύψιστη βαθμολογία, το 15. Και το σπουδαιότερο. Οι ανωτέρω άνθρωποι «έθεσαν εαυτούς εις την κρίση ανθρώπων των οποίων τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα (η διδακτική και διοικητική εμπειρία) απέχουν παρασάγγας των κριτών τους» . Αυτό δεν περιποιεί τιμή ούτε προσδίδει κύρος στο Συμβούλιο . Για φανταστείτε, φίλοι μου, τους δεκανείς να κρίνουν τους στρατηγούς και να αποφαίνονται ότι είναι υποδεέστεροι των στρατιωτών στην τέχνη του πολέμου.
Κι όμως αυτά θα συμβαίνουν στο διηνεκές αν ο Διευθυντής του Σχολείου δεν γίνει εξελικτικός της Ιεραρχίας βαθμός .Επομένως όσο διαιωνίζεται το ίδιο καθεστώς επιλογής των στελεχών της εκπαίδευσης έχουν να δουν ακόμη πολλά τα μάτια μας.