«Όλες οι συζητήσεις ζούνε από τη διαφωνία, από την προσπάθεια να πείσεις τον άλλον ή να μάθεις από αυτόν, κι αυτό σημαίνει κατά βάση συναίνεση. Συναίνεση είναι ο στόχος... η διαφωνία είναι το μέσον...». (Γιούργκεν Χάμπερμας, Γερμανός φιλόσοφος).
Γράφει ο Κώστας Παππής
Κάντε ησυχία μην ξυπνήσουμε τους Έλληνες
Στην Ισπανία, μια χώρα της ευρωζώνης με τεράστιο ποσοστό ανεργίας και προβλήματα που την οδηγούν στα βήματα (δηλαδή στις περιπέτειες) της Ελλάδας, ένα πλήθος «αγανακτισμένων», όπως αυτοαποκαλούνται, πολιτών, κυρίως νέων ή/και άνεργων, παραμένουν συγκεντρωμένοι στις κεντρικές πλατείες της Μαδρίτης και άλλων πόλεων της χώρας για πολλές μέρες, ίσως και μέχρι τη μέρα που διαβάζετε αυτό το κείμενο. Διαμαρτύρονται ειρηνικά και προβάλλουν συνθήματα και αιτήματα. Κύριο σύνθημα του Ισπανικού κινήματος: «Δεν έχω δουλειά, δεν έχω σπίτι, δεν έχω σύνταξη, ΔΕΝ ΦΟΒΑΜΑΙ».
Στο αρχικό κάλεσμα του Ισπανικού Κινήματος, στις 15 Μαϊου, παρουσιάζεται ένας κατάλογος αιτημάτων, στα οποία προστίθενται διαρκώς νέα. Κάποια από αυτά έχουν καθαρά ισπανικό «άρωμα», όπως αληθινή καταδίκη της Δικτατορίας του Φράνκο και κατάργηση της βασιλείας. Μερικά είναι πιο προχωρημένα πολιτικά. Αυτό που είναι αξιοσημείωτο (και άκρως δημοκρατικό) είναι ότι τα αιτήματα διαμορφώνονται συνεχώς, σε ανοικτές συνελεύσεις στις πλατείες των μεγάλων πόλεων της Ισπανίας, ενώ παράλληλα λειτουργούν και ομάδες εργασίας για πιο ειδικευμένα θέματα. Ας δούμε μερικά από τα αρχικά αιτήματα του Κινήματος. Θα περιοριστούμε σε δύο ενότητες αιτημάτων, την κατάργηση των προνομίων της τάξης των πολιτικών και τα αιτήματα ενάντια στην ανεργία. Υπάρχουν κι άλλες ενότητες, με αιτήματα για το δικαίωμα στην κατοικία, για ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες, για τον έλεγχο των τραπεζών, για τη φορολογία, για τις πολιτικές ελευθερίες και τη συμμετοχική δημοκρατία, ενώ αίτημα αποτελεί και η μείωση των στρατιωτικών δαπανών (διαβάστε τον πλήρη κατάλογο στο http://tsak-giorgis.blogspot.com/2011/05/blog-post_6839.html). Στις δυο ενότητες που αναφέραμε διαβάζουμε:
Κατάργηση των προνομίων της τάξης των πολιτικών: Αυστηρός έλεγχος στην παρουσία των εκλεγμένων στις θέσεις τους, ειδικές ποινές για παράλειψη καθήκοντος, κατάργηση των προνομίων στην φορολογία, στα συντάξιμα έτη και τις πολλαπλές συντάξεις τους, ισοτιμία του μισθού των εκλεγμένων αντιπροσώπων με το μέσο μισθό των Ισπανών συν τα απαραίτητα έξοδα για την άσκηση των καθηκόντων τους, κατάργηση της ασυλίας των βουλευτών, κατάργηση παραγραφής σε αδικήματα διαφθοράς, υποχρεωτική δημοσίευση της περιουσίας όλων των κρατικών στελεχών, μείωση των κρατικών στελεχών που είναι διορισμένοι.
Ενάντια στην ανεργία: Μοίρασμα των θέσεων εργασίας με την προώθηση μείωσης της εργάσιμης μέρας και άλλων μέτρων ώστε να μειωθεί η δομική ανεργία (να πέσει κάτω από το 5%), σύνταξη στα 65 και καμία αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης μέχρι να εξαλειφθεί η ανεργία των νέων, ευνοϊκές ρυθμίσεις για εταιρείες με λιγότερο από 10% προσωρινές συμβάσεις, σταθερή δουλειά (απαγόρευση ομαδικών απολύσεων ή για αντικειμενικούς λόγους σε μεγάλες επιχειρήσεις ενώ υπάρχουν κέρδη, έλεγχος των επιχειρήσεων για να μην καλύπτουν με προσωρινά εργαζόμενους θέσεις που είναι για μόνιμους), επαναφορά του επιδόματος ανεργίας 426€ για όλους τους μακροχρόνια άνεργους.
Ενάντια στην ανεργία: Μοίρασμα των θέσεων εργασίας με την προώθηση μείωσης της εργάσιμης μέρας και άλλων μέτρων ώστε να μειωθεί η δομική ανεργία (να πέσει κάτω από το 5%), σύνταξη στα 65 και καμία αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης μέχρι να εξαλειφθεί η ανεργία των νέων, ευνοϊκές ρυθμίσεις για εταιρείες με λιγότερο από 10% προσωρινές συμβάσεις, σταθερή δουλειά (απαγόρευση ομαδικών απολύσεων ή για αντικειμενικούς λόγους σε μεγάλες επιχειρήσεις ενώ υπάρχουν κέρδη, έλεγχος των επιχειρήσεων για να μην καλύπτουν με προσωρινά εργαζόμενους θέσεις που είναι για μόνιμους), επαναφορά του επιδόματος ανεργίας 426€ για όλους τους μακροχρόνια άνεργους.
Πόσα από αυτά τα αιτήματα (αιτήματα όλα κοινωνικής δικαιοσύνης, ισονομίας, δημοκρατίας, κοινωνικής αλληλεγγύης) δεν θα μπορούσαν να είναι αιτήματα και των Ελλήνων;
Ένα ερώτημα, βέβαια, είναι τι συνέπειες, τι συνέχεια μπορεί να έχει αυτό το κίνημα; Πού μπορεί να οδηγήσει; Για την ώρα αυτό παραμένει άγνωστο. Και μη βιαστεί κανείς να συσχετίσει το κίνημα των Ισπανών «αγανακτισμένων» με τα κινήματα που ξέσπασαν πρόσφατα στις Αραβικές χώρες. Οι διαφορές είναι αβυσσαλέες.
Το βέβαιο είναι, πάντως, ότι οι «αγανακτισμένοι» κάνουν ξανά πράξη τη δημοκρατία, το πολίτευμα που, δυστυχώς, το βλέπουμε και στη χώρα μας, από πλαίσιο δίκαιου συλλογικού βίου και κοινωνική κατάκτηση έχει καταντήσει καρικατούρα, μηχανισμός που εξυπηρετεί και διαιωνίζει την ταξική διαστρωμάτωση της κοινωνίας και τα συμφέροντα των προνομιούχων. Οι «αγανακτισμένοι» διεκδικούν δικαιώματα που μια δημοκρατία θα έπρεπε να εξασφαλίζει στους πολίτες της. Και πάντως, μιλούν απευθείας (και όχι μέσω των εξωνημένων μέσων μαζικής εξαπάτησης και αποχαύνωσης) στην εξουσία. Ξέρουν ότι καμία εξουσία, ακόμα και η πιο «δημοκρατική», δεν κάνει παραχωρήσεις χωρίς πίεση και αγώνα από κάτω. Αντιστέκονται και απαιτούν. Ας σημειωθεί ότι η Ισπανία δεν έχει βρεθεί ακόμα στη μέγγενη Μνημονίων (έστω κι αν αυτά, δίπλα στα άδικα, απαιτούν εδώ και τώρα λύσεις σε ζητήματα που έπρεπε να είχαν λυθεί από δεκαετίες) και εκβιαστικών διλημμάτων, όπως αυτά που θέτουν οι τοκογλύφοι της Ελληνικής περίπτωσης. Και όμως αντιστέκεται, μέσω των «αγανακτισμένων». Συγκρίνετέ το αυτό με την περίπτωση της Ελλάδας, όταν, για παράδειγμα, επιβλήθηκε σχεδόν χωρίς καμία αντίσταση το οριζόντιο «κούρεμα» των μισθών και των συντάξεων...
Ένα από τα συνθήματα των Ισπανών «αγανακτισμένων» είναι και το «Κάντε ησυχία μην ξυπνήσουμε τους Έλληνες», με το οποίο οι διαδηλωτές στη Μαδρίτη μας χλευάζουν για την απάθειά μας. Προφανώς οι Ισπανοί δεν μπορούν να χωνέψουν πώς οι Έλληνες παραμένουν ουσιαστικά αδρανείς μέσα στην καταιγίδα των Μνημονίων και των δεινών που τους βρήκαν από την υπερχρέωση της χώρας τους: φτώχεια, ανεργία, κατακόρυφη πτώση της ποιότητας ζωής, κατάλυση του κράτους πρόνοιας, καταρράκωση της εθνικής ανεξαρτησίας, ξεπούλημα σε εξευτελιστικές τιμές της δημόσιας περιουσίας επειδή αυτό επιβάλλουν οι τοκογλύφοι δανειστές μας, κι όλα αυτά χωρίς ελπίδα αναστροφής, τουλάχιστον στο ορατό μέλλον, και με ασκήσεις πολιτικής από τους κυβερνώντες που επιδεινώνουν τα προβλήματα και απομακρύνουν όλο και περισσότερο την έξοδο από το αδιέξοδο.
Οι Έλληνες φαίνεται να «ξύπνησαν» στο μεταξύ και το κίνημα των «αγανακτισμένων» πολιτών έφτασε και στην Ελλάδα. Έτσι, στις 25 Μαϊου πραγματοποιήθηκαν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα και άλλες πόλεις. «Η λέξη «αγανακτισμένοι» δεν θέλει με τίποτα να υποκινήσει ή να υποδείξει τον τρόπο. Απεναντίας, δηλώσαμε από την αρχή ότι θέλουμε να βρεθούμε ειρηνικά και αυθόρμητα. Χωρίς σχέδιο και πλάνο. Μόνο να δηλώσουμε την ειρηνική διαμαρτυρία μας… Δηλώνουμε ειρηνικά την αγανάκτησή μας κατά της κρίσης. Κατά όλων αυτών που μας οδήγησαν σε αυτό το σημείο. Αυθόρμητα, χωρίς κόμματα, ομάδες και ιδεολογίες» δήλωναν οι διαχειριστές της ομάδας «Αγανακτισμένοι στο Σύνταγμα».
Οι διαδηλώσεις έγιναν και είχαν εντυπωσιακή επιτυχία. Έγιναν ειρηνικά. Δεν εκδηλώθηκε, δηλαδή, η γνωστή βαρβαρότητα της βίας του κράτους και των «μπαχαλάκηδων», που κάποιοι φοβόντουσαν. Το καίριο ερώτημα είναι, πάντως, ποια θα μπορούσε να είναι η συνέχεια και ως πού μπορεί να φτάσει ένα τέτοιο Κίνημα. Όλες οι απαντήσεις είναι ανοιχτές μέσα στις πρωτόγνωρες συνθήκες που ζούμε στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στον κόσμο όλο.
