Γράφει ο Κώστας Παππής
Γράμμα Φιλανδού μαθητή
Στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο μου έφτασε πριν από καιρό μια μακροσκελής
επιστολή γραμμένη από ένα Φιλανδό μαθητή. Από τότε σκεφτόμουν κατά καιρούς ότι πρέπει
οπωσδήποτε να μεταφέρω στη στήλη αυτή κάποια αποσπάσματα της επιστολής. Θερμά συνιστώ
σε όσους διαβάζουν τη στήλη, ιδίως στους γονείς και τους μαθητές, να τα διαβάσουν.
***
«… Λοιπόν, όπως μου γράφεις, άκουσες ότι εμείς
εδώ στη Φιλανδία βγήκαμε πρώτοι στον κόσμο στην Παιδεία, ενώ εσείς δεν τα πήγατε
και τόσο καλά και θέλεις να μάθεις το γιατί. Θα προσπαθήσω, όσο γίνεται απλά, να
σου περιγράψω το εκπαιδευτικό μας σύστημα και πως περνάω μια ολόκληρη μέρα…».
«…Είμαστε όλοι ίσοι. Δεν έχουμε καθόλου ιδιωτικά
σχολεία, ούτε ειδικά ή ελίτ σχολεία υπεροχής. Στο ίδιο σχολείο μ' εμένα πηγαίνει
και η κόρη του πρωθυπουργού μας, του προέδρου της ΝΟΚΙΑ, του θυρωρού μας, και πολλά
άλλα παιδιά με αναπηρίες, καθώς και τα παιδιά μεταναστών.
Εμείς, όπως λέει και ο πρωθυπουργός μας, «είμαστε
μια μικρή χώρα και δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε ούτε ένα παιδί, διότι κοινωνικοί
αποκλεισμοί, διακρίσεις και γκετοποιήσεις δεν έχουν θέση στη μάθηση. Θεωρούμε ότι
ενσωμάτωση, κοινωνικοποίηση και μάθηση πάνε μαζί».
Σε όλα τα σχολεία μας τα πρότυπα είναι οι καλύτεροι,
αλλά όπως είναι δομημένο το σύστημά μας, μη νομίσεις ότι όσοι δεν είναι πρώτοι υποφέρουν
και νιώθουν μειονεκτικά. Το αντίθετο μάλιστα, οι καλύτεροι παρακινούν τους υπόλοιπους
προς τα πάνω και ο καθένας, με τη βοήθεια φυσικά των δασκάλων μας, προσπαθεί να
ξεπεράσει τον εαυτό του, αντί να απογοητευτεί και να πέσει στην αδράνεια.
Μετά το βασικό μάθημα, οι πιο αδύναμοι έχουν ενισχυτική
διδασκαλία και ψυχολογική στήριξη, γι' αυτό και οι πρώτοι μαθητές κάθε τόσο εναλλάσσονται.
Με αυτόν τον τρόπο δίνουμε ίσες ευκαιρίες σε όλους
και παράλληλα διατηρούμε την κοινωνική συνοχή μας, σαν μαθητές αλλά και σαν κοινωνία,
νομίζω.
Η παιδεία είναι εντελώς δωρεάν μέχρι και την αποφοίτηση
από το Πανεπιστήμιο ή το Πολυτεχνείο. Πρόσφατα ήρθαν στο σχολείο μας δάσκαλοι από
άλλες χώρες για να μελετήσουν το σύστημά μας και μας είπαν πως έμειναν έκπληκτοι,
γιατί δεν είδαν κανένα γκράφιτι στο σχολείο μας.
Λένε μάλιστα πως στα σχολεία μας στη Φινλανδία
η σχολική βία είναι ανύπαρκτη, σε βαθμό ανησυχητικό.
Δεν γνωρίζω αν αυτό είναι τόσο κακό, ίσως όμως
αυτό να εξηγεί γιατί είμαστε σε διακοπές στη Ρόδο, «ξεσαλώνουμε» λίγο, όπως είδα
το καλοκαίρι, και «τα τσούζουμε» ακόμη περισσότερο.
Το ότι είμαστε στο ίδιο σχολείο παιδιά από τόσο
διαφορετικά κοινωνικά στρώματα, νομίζω πως μας βοηθάει στο να μαθαίνουμε να σεβόμαστε
και να εκτιμάμε ο ένας τον άλλον ανεξάρτητα από το πόσα λεφτά έχει ο μπαμπάς, ανεξάρτητα
από τις πνευματικές και σωματικές αναπηρίες ή από το τι χρώμα έχει η επιδερμίδα
μας.
… Αγαπάμε ό,τι κάνουμε. Αυτό μας βοηθάει πολύ
και στην επιλογή του επαγγέλματος. Σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύτηκε πρόσφατα,
«οι περισσότεροι δεκάχρονοι συμμαθητές μου πιστεύουν ότι το καλύτερο επάγγελμα,
είναι αυτό που τους αρέσει, που το κάνουν με το κέφι και όρεξη, όπου μπορούν να
γνωρίσουν ενδιαφέροντες ανθρώπους και να έχουν τη δυνατότητα να πάνε διακοπές όπου
τους αρέσει. Το πόσα λεφτά θα βγάζουν είναι σημαντικό αλλά όχι το σημαντικότερο
κίνητρο».
Αυτό μπορεί να εξηγεί και το ότι, αν ακούσεις,
η Φινλανδία είναι η χώρα με το χαμηλότερο δείκτη διαφθοράς στον κόσμο. Οι δάσκαλοί
μας παίρνουν πολύ λιγότερα λεφτά από τους Γερμανούς και τους Γάλλους, δεν έχουν
το καλύτερο αυτοκίνητο, αλλά όμως αυτό δεν τους εμποδίζει να αγαπούν αυτό που κάνουν.
Νομίζω πως η κακή παιδεία και διαφθορά πάνε χέρι- χέρι.
Εδώ θα πρέπει να σου πω ότι το αγαπημένο σύνθημα
του διευθυντή μας Βαατάινεν είναι: «Προτιμάω έναν ευτυχισμένο οδοκαθαριστή από έναν
νευρωτικό ακαδημαϊκό»
Τον αγαπάμε πολύ γιατί δεν κάνει καμία διάκριση
και είναι προστατευτικός και φιλικός σε όλους.
Συνεχώς μας μιλάει για τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη
σας που έλεγαν πως: «η μάθηση καλλιεργείται καλύτερα εκεί όπου βρίσκει σταθερό συναισθηματικό
έδαφος, διότι δεν είναι κάτι, που εισάγεται στον ανθρώπινο νου μόνο με την εξωτερική
διαδικασία της διδασκαλίας (επανάληψη και μίμηση). Αλλά είναι μία εσωτερική διεργασία
ίδιας και εμπειρικής ανακάλυψης, που χωρίς την αμοιβαία βούληση δε μεταδίδεται».
Φίλε μου, σου εύχομαι καλή επιτυχία και κουράγιο.
Δυστυχώς ή ευτυχώς δεν υπάρχει άνθρωπος στον κόσμο που να μπορούσε να επιλέξει το
τόπο γέννησης του.
Φιλικά, Markus Bootsarb».
Υστερόγραφο: Συγκρίνετε τα παραπάνω με τα ήθη του δικού μας
συστήματος – π.χ. με την πρακτική των καταλήψεων, για τις οποίες έγραφα τον προηγούμενο
μήνα σε αυτή τη στήλη
(http://www.topapi.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=1353&Itemid=250).
Και βγάλτε τα συμπεράσματά σας…
