Ο Κορινθιακός Κόλπος: Αξίες
O Κορινθιακός Κόλπος, μια μικρογραφία της Μεσογείου, είναι μια κλειστή, ευαίσθητη θάλασσα, αρκετά βαθιά, ανάμεσα στα βουνά της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας, με εκπληκτικής ομορφιάς ακτές και σημαντικό πλούτο ζωντανών ειδών. Όχι λιγότερο σημαντικές είναι οι πολιτιστικές και ιστορικές του αξίες. Πόλεις λαμπρές άνθισαν και πλούτισαν στις ακτές του, οι Δελφοί, η Κόρινθος, η Ναύπακτος, η Σικυών, το Αίγιον, το Γαλαξίδι, η καταποντισμένη Ελίκη, θύμα των γεωτεκτονικών δυνάμεων που γέννησαν τον ίδιο τον Κορινθιακό, ενώ δύο παγκόσμιου επιπέδου, για τον καιρό τους τεχνικά επιτεύγματα τον στολίζουν: η διώρυγα της Κορίνθου και η Γέφυρα Ρίου Αντίρριου.
Έξι νομοί βρέχονται από τα νερά του και ζωογονούνται απ’ αυτόν. Κάθε κάτοικός τους γνωρίζει βαθιά πόσο η μοναδική αυτή θάλασσα συνεισφέρει στην ποιότητα ζωής του. Τόσο η βόρεια όσο και η νότια ακτή του στηρίζουν σημαντική τουριστική δραστηριότητα και θα μπορούσαν να έχουν ακόμη καλύτερη προοπτική στον τομέα αυτόν.
Η βιοποικιλότητα (ο πλούτος των μορφών ζωής) είναι εξαιρετική: Στα νερά του Κορινθιακού βρίσκουν καταφύγιο τα τέσσερα είδη δελφινιών που βρίσκουμε στη Ελλάδα, τα κοινά δελφίνια, τα ζωνοδέλφινα, τα σταχτοδέλφινα και τα ρινοδέλφινα, όλα αυτά, είδη με διεθνώς μειούμενους πληθυσμούς και προστατευόμενα. Τα κοράλλια, όπως οι εντυπωσιακές κίτρινες και κόκκινες γοργόνιες (Eunicella cavolinii και Paramuricea clavata) αλλά και η σπανιότερη ροζ (Leptogorgia sarmentosa), προσθέτουν επίσης στη μοναδικότητα του Κορινθιακού. Οι «κήποι» των κοραλλιών αποτελούν καταφύγιο για μεγάλο αριθμό ειδών της περιοχής που καταφεύγουν σε αυτούς για να τραφούν και να αναπαραχθούν, ενώ τα λιβάδια της Ποσειδωνίας (οικότοποι προτεραιότητας) φιλοξενούν περισσότερα από 400 είδη άλλων φυκών και 1.000 είδη ζώων, προσφέρουν προστασία στα αυγά και τους νεοσσούς των ψαριών, συμβάλλουν σημαντικά στην οξυγόνωση του νερού, συγκρατούν την άμμο του πυθμένα, προστατεύουν τις παραλίες από φαινόμενα διάβρωσης και προσφέρουν ενέργεια στην τροφική αλυσίδα.
Ο Κορινθιακός Κόλπος: Προβλήματα, πιέσεις, επιβαρύνσεις.
Ο Κορινθιακός μας δίνει πολλά. Η ληστρική όμως εκμετάλλευση των πόρων του τον οδηγεί στην υποβάθμιση. Παρατηρούνται περιοχές με πλήρη απουσία ζωής, περιοχές με σοβαρά προβλήματα ρύπανσης, μια προοπτική καθόλου ευοίωνη. Συγχρόνως λείπει ένας ενιαίος φορέας καταγραφής των προβλημάτων και των αναγκών καθώς και συγκέντρωσης των διαθέσιμων διάσπαρτων μελετών και συντονισμού για τη βαθύτερη γνώση και υπεράσπιση του συγκεκριμένου ενιαίου οικοσυστήματος. Αναλυτικά οι απειλές που δέχεται ο Κορινθιακός είναι: Η χρήση καταστροφικών αλιευτικών εργαλείων (βιτζότρατες, μηχανότρατες, γρι-γρι ημέρας, μεγάλης έκτασης ερασιτεχνική αλιεία) που οδηγούν σε καταστροφή του βυθού, του γόνου των ψαριών, των κοραλλιών, σε σημαντικές απώλειες δελφινιών και χελωνών Caretta Caretta. Μια πλούσια και αποδοτική θαλάσσια περιοχή απειλείται να γίνει θαλάσσια ημιέρημος. Τα λιβάδια της Ποσειδωνίας απειλούνται να εκτοπισθούν από το τροπικό επιθετικό φύκος caulerpa racemosa, που έχει ήδη εγκατασταθεί στη θαλάσσια περιοχή του Λουτρακίου και τη χρήση των συρόμενων αλιευτικών εργαλείων. Η συνεχιζόμενη –παρά την μείωση της ποσότητας μετά την τοποθέτηση της πρώτης φιλτρόπρεσσας - απόρριψη της «κόκκινης λάσπης» από το εργοστάσιο της Αλουμίνιο της Ελλάδος ΑΕ, στον κόλπο της Αντίκυρας, οδηγεί στην απονέκρωση, χωρίς υπερβολή, μιας εκτεταμένης περιοχής. Στα μέσα της δεκαετίας του ’90 η κόκκινη λάσπη κάλυπτε περίπου 300 km2 στον θαλάσσιο πυθμένα του Κορινθιακού κόλπου (έναντι 75 km2 στα τέλη της δεκαετίας. του ’80), επιφάνεια που αντιστοιχεί στο 12% περίπου του συνόλου του Κορινθιακού. Στον κόλπο της Αντίκυρας, σαν να μην έφτανε η κόκκινη λάσπη, προωθούνται σχέδια δεύτερης μονάδας ηλεκτροπαραγωγής 412 MW, ενώ ήδη λειτουργεί μία των 334 MW. Η χρήση και στις δύο -ως ψυκτικού μέσου- του θαλάσσιου νερού σε τεράστιες ποσότητες αλλά και η χρήση άλλων, τοξικών, χημικών ψύξης απειλεί τη θαλάσσια αυτή περιοχή με σοβαρή θερμική και χημική ρύπανση.
Η γενικότερη προώθηση κι άλλων θερμικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής στη Θίσβη, την Αντίκυρα και την Κορινθία (συνολικού μεγέθους πάνω από 1690 MW) θέτει θέμα υπερσυγκέντρωσης βιομηχανικών δραστηριοτήτων, με σοβαρές επιπτώσεις ρύπανσης και μόλυνσης τόσο για την χερσαία περιοχή όσο και για τον Κορινθιακό. Η ακτή, στην περιοχή της Βοιωτίας μετατρέπεται σε ζώνη υποδοχής βαρέων βιομηχανικών και λιμενικών δραστηριοτήτων χωρίς αδειοδοτήσεις και συμμόρφωση στους ευρωπαϊκούς και εθνικούς κανονισμούς (λιμάνι και βιομηχανική περιοχή Θίσβης). Η ανεξέλεγκτη διάθεση αστικών βιομηχανικών και γεωργικών λυμάτων όπου δεν υπάρχουν αποχετευτικά δίκτυα και βιολογικοί καθαρισμοί, προκαλεί φαινόμενα μόλυνσης των θαλασσίων υδάτων, και συγχρόνως υποβαθμίζει παραλιακές περιοχές. Οι αμμοληψίες στους ποταμούς στερούν φερτά υλικά από τις ακτές και μαζί με τις ασχεδίαστες και μονομερείς επεμβάσεις σ’ αυτές συμβάλλουν στο φαινόμενο της διάβρωσής τους.
Ο ΣΚΟΠΟΣ ΜΑΣ: ΕΝΑΣ ΒΙΩΣΙΜΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΣ
Βιωσιμότητα σημαίνει παράδοση μιας περιοχής στις επόμενες γενιές με όλους τους φυσικούς της πόρους σε ακμή. Η χρήση καταστροφικών μεθόδων εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, όπως η αλίευση με συρόμενα μέσα δεν έχει θέση σε μια βιώσιμη προοπτική. Αντιθέτως ένα Δίκτυο Θαλάσσιων καταφυγίων είναι όρος βιωσιμότητας, τόσο για την βιοποικιλότητα γενικά όσο και για την διατήρηση των ιχθυοαποθεμάτων. Η σχεδιαζόμενη υπερσυγκέντρωση ρυπογόνων βιομηχανικών δραστηριοτήτων, ιδιαίτερα στον ενεργειακό τομέα, απειλεί με σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις τον Κορινθιακό και τις περιοχές που βρέχονται από αυτόν. Μια γενικότερη στροφή στην βιωσιμότητα, είναι ιστορική επιταγή για τη χώρα γενικά, και ειδικότερα για τις ευαίσθητες περιοχές όπως ο Κορινθιακός. Τούτο σημαίνει άμεσο τερματισμό της καταστροφικής αλιείας και της υποβάθμισης βυθού και υδάτων. Στον ενεργειακό τομέα σημαίνει έμφαση στην σταθεροποίηση των ενεργειακών απαιτήσεων, την δραστική εξοικονόμηση και τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, με προσεκτική για το φυσικό περιβάλλον χωροθέτησή τους.
ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΣ:
1. Να συγχρηματοδοτηθεί μέσω του Εθνικού Στρατηγικού πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ) 2007-2013 μια Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη για τον Κορινθιακό ως ενιαίο οικοσύστημα.
2. Να απαγορευθεί άμεσα η χρήση εργαλείων μέσης αλιείας (μηχανότρατες, βιτζότρατες, γρι-γρι ημέρας κλπ) όλο το έτος και ληφθούν αυστηρά μέτρα κατά της υπεραλίευσης γενικώς με δίκαιη αποζημίωση των θιγομένων επαγγελματιών.
3. Να συμπεριληφθεί ο Κορινθιακός στον κατάλογο προστατευόμενων από την αλιεία περιοχών και να δημιουργηθεί δίκτυο θαλασσίων καταφυγίων όπως προτείνεται σε σχετική μελέτη του Αριστοτέλειου Παν/μίου, μετά από ευρεία διαβούλευση.
4. Να γίνει άμεσα μελέτη χαρτογράφησης των λιβαδιών Ποσειδωνίας και των σημαντικών αποικιών κοραλλιογεννών ενδιαιτημάτων και ασβεστολιθικών βυθών του Κορινθιακού που χαρακτηρίζονται σαν οικότοποι ευρωπαϊκής προτεραιότητας (οδηγία 92/43) και να μελετηθούν τρόποι καταπολέμησης της caulerpa racemosa.
5. Να γίνει συλλογική αίτηση φορέων των νομών μας στο Υπ. Περιβάλλοντος για τον αποχαρακτηρισμό του Κορινθιακού από κανονική περιοχή σε ευαίσθητη περιοχή (εφόσον κατόπιν ερευνών τεκμηριωθεί ευτροφισμός ή κίνδυνος ευτροφισμού) σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία.
6. Να εφαρμοστεί άμεσα η κοινοτική οδηγία που αφοράς τα μέτρα προστασίας των 4 ειδών δελφινιών του Κορινθιακού λόγω και της παγκόσμιας μοναδικότητάς τους.
7. Να κατασκευαστούν και να λειτουργήσουν βιολογικοί καθαρισμοί για το σύνολο των πόλεων και οικισμών του Κορινθιακού και να αναβαθμιστούν οι υπάρχοντες.
8. Να τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα για τον τερματισμό της απόρριψης της κόκκινης λάσπης στον Κορινθιακό και να απαιτηθεί η διεξαγωγή μελετών από την ΑτΕ ΑΕ για την αποκατάσταση του θαλασσίου και χερσαίου περιβάλλοντος του κόλπου της Αντίκυρας.
9. Να αποφευχθεί με κάθε τρόπο η υπερσυγκέντρωση βιομηχανικών μονάδων οπουδήποτε γύρω από τον Κορινθιακό Κόλπο.
10.Να απαγορευθεί η χρησιμοποίηση θαλάσσιου νερού για την ψύξη οιασδήποτε εργοστασιακής εγκατάστασης στις ακτές του Κορινθιακού.
11. Να αντιμετωπιστεί ταχύτατα το φαινόμενο της διάβρωσης ακτών με ενιαίο σχεδιασμό.
12. Να προχωρήσουν τα ΣΧΟΟΑΠ σε όλους τους Δήμους προτού η επέλαση των οικοδομικών εταιριών και η άναρχη δόμηση καταστρέψουν κάθε σχεδιασμό.
Ομοσπονδία Οικολογικών Οργανώσεων Κορινθιακού Κόλπου «ΑΛΚΥΩΝ»
